Jeżeli składamy fiskusowi zeznanie na formularzu PIT-37 lub PIT-36 musimy wskazać, w jaki sposób zamierzamy się rozliczyć z podatku. Dokonujemy tego poprzez zaznaczenie właściwego kwadratu. Do wyboru mamy w zależności od naszej sytuacji:
WAŻNE! Zaznaczenie właściwego kwadratu na formularzu zeznania jest bardzo ważne dla sprawdzenia przez urząd skarbowy poprawności wyliczenia naszego podatku. Jeśli np. nie zaznaczymy, że rozliczamy się jako samotny rodzic, a wyliczymy podatek w sposób preferencyjny, urząd skarbowy może zakwestionować zasadność naszych wyliczeń. Aby jednak móc skorzystać z preferencyjnego rozliczenia musimy spełnić szereg ustawowych wymogów. |
• samotny rodzic
Z dniem 1 stycznia 2011 r. w ustawie o pdof zaczął obowiązywać znowelizowany art. 6 ust. 4 mający zastosowanie do dochodów osiągniętych od tego dnia. Ustawodawca doprecyzował w nim definicję osoby samotnie wychowującej dziecko, która uprawniona jest do preferencyjnego rozliczenia. Nowa definicja ma na celu likwidację istniejących dotychczas wątpliwości interpretacyjnych dotyczących m.in. prawa do korzystania z tej preferencji przez osoby żyjące w związkach partnerskich (tzw. konkubinacie).
Obecnie dla skorzystania z preferencyjnego sposobu obliczania podatku nie wystarczy, aby rodzic lub opiekun prawny był panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności. Osoba posiadająca wskazany status będzie mogła się rozliczyć jako samotny rodzic wyłącznie wówczas, gdy faktycznie samotnie wychowuje dzieci.
Stąd prawo do rozliczenia się w charakterze tzw. samotnego rodzica za 2011 r. przysługuje podatnikowi objętemu nieograniczonym obowiązkiem podatkowym, samotnie wychowującemu w roku podatkowym dzieci:
1) małoletnie,
2) bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3) do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej.
Powyższe zasady i sposób opodatkowania mają zastosowanie również do osób, o których mowa w art. 3 ust. 2a, samotnie wychowujących w roku podatkowym dzieci, jeżeli łącznie spełniają następujące warunki:
1) mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej,
2) osiągnęły podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przychody w wysokości stanowiącej co najmniej 75% całkowitego przychodu osiągniętego w danym roku podatkowym,
3) udokumentowały certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.
Limit dochodów dziecka
Kwota zmniejszająca podatek określona na 2011 r. to 556,02 zł. Stawka podatku w pierwszym przedziale skali podatkowej to 18%. Iloraz tych dwóch wielkości, tj. 556,02 zł/18% wynosi 3.089 zł. Tym samym, aby rodzic mógł za 2011 r. rozliczyć się z dzieckiem, dochody dziecka opodatkowane według skali podatkowej oraz dochody, o których mowa w art. 30b ustawy o pdof, łącznie nie mogą być wyższe od kwoty 3.089 zł. Do tej kwoty nie wlicza się renty rodzinnej.
• wspólne zeznanie małżonków
Również małżeństwo, aby mogło skorzystać z możliwości wspólnego opodatkowania, powinno spełnić szereg warunków przewidzianych w ustawie o pdof. Wskazują one, że zasadniczo małżonkowie:
Spełniając powyższe wymogi małżonkowie mogą być opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów, jeżeli zgłoszą taką wolę we wspólnym wniosku wyrażonym w zeznaniu rocznym. W takim przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków. Wniosek o łączne opodatkowanie małżeńskich dochodów może być również wyrażony wyłącznie przez jednego z małżonków. Wniosek taki traktowany jest na równi ze złożeniem przez niego oświadczenia o upoważnieniu go przez jego współmałżonka do złożenia wniosku o łączne opodatkowanie ich dochodów. Oświadczenie to składane jest pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.
Powyższe zasady i sposób opodatkowania mają zastosowanie również do:
1) małżonków, którzy mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, 2) małżonków, z których jeden podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Rzeczypospolitej Polskiej a drugi ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej
- jeżeli osiągnęli podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przychody w wysokości stanowiącej łącznie co najmniej 75% całkowitego przychodu osiągniętego przez oboje małżonków w danym roku podatkowym i udokumentowali certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.
• preferencyjne opodatkowanie owdowiałego małżonka
Łączne opodatkowanie dochodów małżonków, między którymi istniała w roku podatkowym wspólność majątkowa, a jedno z nich zmarło, następuje na wniosek o łączne opodatkowanie małżonków złożony przez wdowę lub wdowca. Uprawnionym do złożenia takiego wniosku jest podatnik, który: zawarł związek małżeński przed rozpoczęciem roku podatkowego, a jego małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego, pozostawał w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, a jego małżonek zmarł po upływie roku podatkowego, ale przed złożeniem zeznania podatkowego. Wniosek ten powinien zostać zawarty w zeznaniu podatkowym, nie później niż w terminie złożenia zeznania za dany rok (tj. do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym). Ostateczny termin złożenia zeznania za 2011 r. przypada na 30 kwietnia 2012 r.