Mam miejsce zamieszkania w Polsce. W 2012 r. byłem zatrudniony równocześnie w kraju i poza jego granicami (w Czechach). Czeski pracodawca potrącał podatek dochodowy i odprowadzał go do czeskiego fiskusa. Wynagrodzenie w kwocie netto przelewał na moje konto w polskim banku. Po zakończeniu roku otrzymałem od firmy czeskiej informację o przychodach i odprowadzonym podatku. Jak mam się rozliczyć w Polsce? Po jakim kursie przeliczyć odprowadzony podatek?

Konieczność uwzględniania w rocznym rozliczeniu podatkowym dochodów uzyskanych w kraju oraz pochodzących z zagranicy przewiduje ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis art. 3 ust. 1 updof stanowi, że osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Przy czym za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z art. 3 ust. 1a updof, uważa się osobę fizyczną, która posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

W stanie faktycznym kwestie rozdzielenia roszczeń kraju rezydencji (Polski) i kraju, gdzie praca jest wykonywana (Czechy) reguluje umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Czeskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz. U. z 1994 r. nr 47, poz. 189).

Z postanowień umowy wynika generalna zasada, że wynagrodzenie z tytułu pracy najemnej wykonywanej przez osobę mającą miejsce zamieszkania w jednym z umawiających się państw, podlega opodatkowaniu tylko w tym państwie. Natomiast, jeżeli praca jest wykonywana w drugim z umawiających się państw, wynagrodzenie z tego tytułu może być opodatkowane w drugim państwie (art. 15 ust. 1 umowy). Oznacza to, że w takim przypadku dochód może być opodatkowany zarówno w państwie miejsca zamieszkania (w omawianym przypadku w Polsce), jak i w państwie, w którym wykonano pracę (tj. w Czechach).

Na zasadzie wyjątku, wynagrodzenie za pracę najemną wykonywaną w drugim państwie może być opodatkowane tylko w państwie miejsca zamieszkania osoby uzyskującej wynagrodzenie, w przypadku równoczesnego spełnienia trzech następujących warunków:

a) odbiorca (tj. pracownik) przebywa w drugim państwie przez okres lub okresy nieprzekraczające łącznie 183 dni podczas każdego dwunastomiesięcznego okresu,

b) wynagrodzenia są wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w drugim państwie,

c) wynagrodzenia nie są ponoszone przez zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca posiada w drugim państwie.

Jeżeli którykolwiek z tych warunków nie jest spełniony, to wynagrodzenie otrzymane przez pracownika, co do zasady, podlega opodatkowaniu zarówno w Polsce, jak w państwie, gdzie wykonuje on pracę, począwszy od pierwszego dnia wykonywania pracy za granicą.

Jeżeli w stanie faktycznym wynagrodzenia nie są ponoszone przez zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca posiada w Polsce, to wskazany wyjątek nie ma tu zastosowania i dochody osiągane na terytorium Czech mogły być opodatkowane w tym kraju.

W takiej sytuacji, w celu zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w Polsce stosuje się metodę unikania podwójnego opodatkowania, określoną w umowie. Stosownie do art. 24 ust. 1 lit. a) umowy, jest to metoda wyłączenia z progresją.

Zwróć uwagę

Metoda wyłączenia z progresją polega na tym, że dochód osiągnięty za granicą przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce jest zwolniony od podatku w Polsce. Jednak dochód ten będzie miał wpływ na wysokość stawki podatkowej stosowanej do opodatkowania dochodu podlegającego opodatkowaniu w Polsce według skali podatkowej.

Przy tej metodzie bez znaczenia jest wysokość podatku zapłaconego za granicą i nie wykazuje się go w zeznaniu PIT-36 ani w załączniku PIT/ZG. Wobec tego nie ma potrzeby przeliczania go na złote.