Wybór identyfikatora podatkowego

W dokumentach związanych z podatkiem dochodowym od osób fizycznych trzeba podać odpowiedni identyfikator podatkowy podatnika: NIP albo numeru PESEL.

numer PESEL

NIP

osoba fizyczna spełniająca łącznie następujące kryteria:

  • jest objęta rejestrem PESEL
     
  • nie prowadzi działalności gospodarczej
     
  • nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT
     
  • nie jest płatnikiem podatków
     
  • nie jest płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne
  • osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą podlegająca wpisowi do CEIDG
     
  • osoba fizyczna będąca przedsiębiorcą prowadzącym samodzielnie działalność gospodarczą w zakresie działalności, do której nie stosuje się przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej
     
  • osoba fizyczna niebędąca przedsiębiorcą prowadząca samodzielnie działalność gospodarczą
     
  • osoba fizyczna niebędąca przedsiębiorcą, ale zarejestrowana lub podlegająca zarejestrowaniu jako podatnik VAT
     
  • osoba fizyczna niebędąca przedsiębiorcą nieobjęta rejestrem PESEL
     
  • osoba fizyczna niebędąca przedsiębiorcą będąca płatnikiem podatków
     
  • osoba fizyczna niebędąca przedsiębiorcą będąca płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne

Osoby, które w 2014 r. prowadziły działalność gospodarczą, ale zamknęły ją przed złożeniem rozliczenia podatku dochodowego za 2014 r., w zeznaniu podatkowym wpisują NIP. Należy bowiem podać identyfikator podatkowy właściwy dla okresu wykonywania działalności gospodarczej. Bez znaczenia jest fakt, że w dniu sporządzania zeznania firma już nie istnieje. NIP w zeznaniu podatkowym wpisują również osoby, które w 2014 r. rozpoczęły działalność gospodarczą, ale przed założeniem firmy przez cześć roku np. pobierały zasiłek dla bezrobotnych lub były zatrudnione na umowę o pracę. To samo dotyczy przedsiębiorców, którzy przez cały lub część 2014 r. mieli zawieszoną działalność gospodarczą - w zeznaniu podatkowym za 2014 r. wpisują NIP.

Osoby, które opłacają ryczałt od przychodów ewidencjonowanych z tytułu najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, w zeznaniu podatkowym za 2014 r. podają swój numer PESEL. Nie są one traktowane jako wykonujący działalność gospodarczą, nie muszą więc posiadać NIP. Należy jednak zastrzec, że dotyczy to osób, które nie prowadzą działalności gospodarczej, nie są zarejestrowanymi podatnikami VAT, nie są płatnikami podatków lub płatnikami składek ZUS.

Płatnicy mają obowiązek podać odpowiedni identyfikator podatkowy podatnika w dokumentach związanych z poborem podatku dochodowego od osób fizycznych, np. w PIT-11 lub PIT-40. W tym celu mogą zażądać od podatników, aby wskazali, jakim identyfikatorem podatkowym się posługują. Płatnicy nie dysponują jednak skutecznymi narzędziami pozwalającymi na weryfikację, czy podatnik podał właściwy i aktualny identyfikator podatkowy. Zasada jest taka: jeżeli podatnik nie zawiadomi płatnika o tym, że posługuje się NIP, to w dokumentach związanych z poborem podatku płatnik wpisuje numer PESEL jako jego identyfikator podatkowy.